پایگاه اطلاع رسانی خاروانا:

به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، استان آذربایجان‌شرقی در بین استان‌های کشور و شهرستان ورزقان در بین شهرهای استان با جاذبه‌های متعدد تاریخی و طبیعی با آداب و رسوم مختلف و با مردمانی خونگرم و میهمان‌نواز و به ویژه با طبیعتی بکر است که هر چهار فصل آن، نگاه‌ها را برای هر طبیعت‌گر، گردشگر و هر فرد مایل به گشت و گذار در طبیعت را به خود جلب می‌کند.

منطقه «چیچکلی» (جنگل‌های ارسباران)، امامزاده سید جبرئیل، روستای گل‌آخور، قلعه‌ جوشین، روستای کرینگان، خانه امیر ارشد و کتیبه میخی سقندل همچنین انواع جاذبه‌های گردشگری تاریخی در جای جای این منطقه و مهم‌تر از همه میهمان‌نوازی اهالی شهرستان ورزقان، همه بهانه‌هایی برای یک سفر خوب بهاری و تابستانی در گوشه‌ای از طبیعت بکر و زیبای سرزمین ایران است.

از دیگر نقاط دیدنی و گردشگری این شهرستان می‌توان به مسجد جامع خاروانا (مربوط به به سده‌های 6 و 7 هجری قمری)، آبشار گل‌آخور (با ارتفاع 12 متر)، قلعه کیقال، امامزاده سیدخلیل جوشین، گنبد الله‌الله (مربوط به اواخر دوره ایلخانان مغول تا صفویه)، روستا‌های کاسین و دیزج ملک( واقع در 5 کلیومتر ورزقان)، روستای آستمال(با قدمت چند هزار ساله)، روستای کرینگان(که اهالی آن به زبان تاتی صحبت می‌کنند)، تپه داش‌باشی یا ارمنی گوللویی، قلعه کندی‌بولاغ، قلعه داشی، قلعه اژدها داشی، گورستان سقای، قلعه سرخه دیزج و تپه الله‌لو (همگی با قدمت هزاره اول قبل از میلاد)، درخت 4 هزار ساله بلوط در روستای کرینگان، ییلاق مشک عنبر، معان مس سونگون و معدن طلای اندریان، سد ورزقان، سد زرین کاب، یخچال فصلی زیر صخره‌ای کرویق، منطقه زیبای هفت چشمه، سد زرآباد و ... اشاره کرد.

توسعه پایدار گردشگری ورزقان در چرخه آزمون و خطا

در این گزارش به بخشی از جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی این شهرستان می‌پردازیم که به یقین هر کدام به تنهایی می‌تواند هوش از سر بیننده ببرد.

فقط کافی است از هر بخش آثار تاریخی و طبیعی تنها یک نمونه از دیدنی‌هایش را بشناسید.

از این رو در سفر به این  شهرستان پهناور می‌توان از بهشت گمشده آذربایجان(چیچکلی ورزقان) بازدید کرد. منطقه چیچکلی با طبیعتی متفاوت، تلفیقی از دشت و جنگل در کنار قله‌های مه‌آلود است که در ایام فصل بهار به دلیل سرسبزی و رشد انواع گل‌های رنگارنگ و به خصوص انواع گل‌های لاله، هر ساله هزاران گردشگر را برای بازدید از این مناظر طبیعی به سوی خود جلب می‌کند، هر چند این طبیعت شگفت‌انگیز به طور کامل و واضع به گردشگران و دوستداران طبیعت به طور کامل معرفی نشده و مانند گنجینه‌ای است که در دل جنگل و در زیر هزاران درخت و خرمن از خاک پنهان شده اما کافی است سفری کوتاه به این منطقه از استان آذربایجان‌شرقی داشته باشید تا با گذر از تنها یک نمونه دیدنی آن در برابر شگفتی‌های این سرزمین و به این داشته‌ها افتخار کنیم.

 چیچکلی؛ بهشت گمشده آذربایجان

چیچکلی با دشت‌ها و دامنه‌های پرگل و سرسبز عطرآگین، جنگل‌های سرسبز، رودخانه‌های پر آب و نوای پرندگان خوش‌الحان در قطعه‌ای از بهشت زمینی به نام بهشت گمشده در حوالی شهرستان ورزقان جمع شده و علاقمندان به طبیعت را به آغوش خود فرامی‌خواند.

این منطقه از مناطق عمده گردشگری طبیعی استان آذربایجان‌شرقی محسوب می‌شود که دربرگیرنده پدیده‌های کم‌نظیر و ویژه طبیعی بسیار است.

به سخن دیگر اینکه منطقه زیبای چیچکلی در محل دیزمار ارسباران و 35 کیلومتری شمال‌غرب ورزقان قرار گرفته ‌است، این منطقه پوشیده از جنگل و انواع گل و گیاهان متنوع و دارویی است.

به هر حال آنچه در این خصوص مهم بوده این است که چیچکلی (در زبان ترکی به معنی گلستان و جای پر از گل) در اردیبهشت و خرداد پوشیده از انواع گل‌های عطرآگین می‌شود و گونه‌های جانوری شامل گراز، خرس قهوه‌ای، شغال و ... و پرندگانی نظیر کبک، کبک چیل وابیا و ... و پرندگان شکاری چون عقاب طلایی، لاچین، بالابان و ... در آن زیست می‌کنند.

 آنچه به طور اختصاصی در این زمینه مورد تاکید است اینکه در فصل مهاجرت، پرندگان آبزی نظیر اردک سرسبز، خوتکا و ... در رودی دائمی که از این ارتفاعات سرچشمه می‌گیرد، دیده می‌شود.

 چیچکلی را بی‌خیال؛ چه خبر از آبشار گل‌‌آخور

آبشار گل‌‌آخور یکی دیگر از جا‌ذبه‌های دیدنی این شهرستان است، واژه گل‌آخور (آخیر) در زبان ترکی آذری به معنای «تالاب جاری» است.

این آبشار در نزدیکی روستای گل‌‌آخور از توابع دهستان «ارزیل» بخش «خاروانا» شهرستان «ورزقان» قرار گرفته ‌است. آب این آبشار از کوه‌های شمالی و مرتفع این روستا سرچشمه گرفته و پس از عبور از داخل روستا، به یک آبشار زیبا به ارتفاع حدود 10 متر تبدیل می‌شود. ادامه آبشار پس از عبور از دره زیبا و سرسبزی از روستای «ارزیل» به رود «طرزم» می‌پیوندد که پس از تشکیل رودی بزرگ به سمت روستای «حاجیلار» و «کبود گنبد» سرازیر می‌شود.

قلعه جوشین، نماد یک دوران مقاومت و پایداری

در آن سوی دیگر این شهرستان، قلعه تاریخی به نام «جوشین» یا «جوشون» در 26 کیلومتری غرب ورزقان به سوی جلفا و در 6 کیلومتری روستای «جوشین» واقع شده است.

براساس گفته کارشناسان میراث فرهنگی، قدمت این قلعه به هزاره اول قبل از اسلام می‌رسد که در قرون اولیه اسلام تا قرن ششم هجری قمری کاربرد داشته است. در این قلعه سفال‌هایی متعلق به سده‌های نخستین اسلامی یافت شده است. این قلعه کارکرد دفاعی داشته و از سنگ لاشه و ملات گچ و آهک ساخته شده است.

 خانه امیر ارشد، خاطراتش را از دست می‌دهد

خانه امیر ارشد معروف به «داش عمارت» متعلق به دوران قاجار است که از آثار تاریخی و جاذبه‌های دیدنی شهرستان ورزقان بوده و مورد توجه گردشگران است. این بنا در 12 کیلومتری غرب ورزقان در روستای «اوخارا» واقع شده است.

خانه امیرارشد با بهره‌گیری از شیوه معماری تاریخی منطقه و سبک ویژه ابنیه قاجاری طراحی و ساخته شده است تا نمایانگر تفکرات، باورها و نحوه زندگی مردم منطقه باشد.

از این رو به نظر می‌آید این شهرستان از نظر تاریخی منطقه‌ای بسیار غنی است و آب و هوای بکر این منطقه نیز توام با آثار تاریخی، شهرستان ورزقان را به منطقه نمونه گردشگری تبدیل کرده است.

به یاد داشته باشیم که نباید به آثار تاریخی موجود در کشورمان و به ویژه در این منطقه بی‌توجهی شود چرا که بی‌تفاوتی به تخریب آثار تاریخی موجود در کشور، بی‌توجهی به پیشینه و هویت یک ملت است.

گنبد الله‌الله و کتیبه سقندل، سرشار از ناگفته‌ها

اما در میان این همه دیدنی‌های آذربایجان شرقی، گنبد الله‌الله و کتیبه «سقندل» از دیگر آثار تاریخی و دیدنی‌های شهرستان ورزقان است.

گنبد الله‌الله در قبرستان قدیمی روستای کبودگنبد بخش خاروانا واقع شده است. پلان مقبره دایره و قطر آن 4،75 متر است. تاریخ بنای برج را با توجه به رج‌های آجری با تزئینات اسماء الله در آذربایجان می‌توان به اواخر دوره ایلخانان مغول تا صفویه نسبت داد.

کتیبه «سقندل» از دیگر مناطق دیدنی شهرستان ورزقان است که این کتیبه در 5 کیلومتری این شهرستان و در مسیر جاده ورزقان ـ اهر واقع شده است و کتیبه میخی اورارتوئی در 3 کیلومتری روستای «سقندل» و بر دامنه کوه زاغی بر سینه سنگی یکپارچه و مرتفع منقوش و به شماره 795 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

روستای کرینگان با زبان تاتی، همچنان چشم انتظار

از دیگر مناطق دیدنی شهرستان ورزقان می‌توان به روستای کرینگان با زبان «تاتی» اشاره کرد. این روستا در60 کیلومتری بخش شهرستان ورزقان واقع شده است؛ از شمال با روستاها «یاولی»، «احمدآباد» و «مردانقم» و از جنوب‌شرقی با روستاهای «ونستان» و «ملک طالش» و از جنوب غربی با روستای «آستمال» همسایه است.

از مهمترین ویژگی این روستا، داشتن آب و هوای کوهستانی و معتدل است که در تابستان گرم و معتدل و در زمستان سرد و یخبندان می‌شود. این روستا براساس آخرین سرشماری 30 خانوار و 140 تا 150 نفر جمعیت را در خود جای داده است.

به دیگر سخن اینکه زبان و گویش ساکنان این روستا با زبان «تاتی» است که این روستا را در سطح منطقه و جهان مشهور کرده است.

زبان باستانی «تاتی»، یکی از 16 اثر میراث فرهنگی و معنوی آذربایجان‌شرقی است که اوایل تابستان سال 1390جاری در سومین همایش شورای عالی سیاستگذاری در استان چهار محال و بختیاری در فهرست آثار ملی ایرانیان به ثبت رسیده است.

در حال حاضر مردم روستای «کرینگان» به این زبان گفت‌وگو می‌کنند که به نظر می‌رسد راز ماندگاری آن عدم راه ارتباط و راه نیافتن وسایل ارتباطی است.

با معرفی این زبان و روستای «کرینگان» به عنوان یکی از جاذبه‌های فرهنگی این شهرستان، می‌توان گام‌های موثری را برای رفاه حال این ساکنان این منطقه و به ویژه حفظ این زبان در این روستا کوشید.

منطقه حفاظت شده ارسباران، رها شده به دست حوادث روزگار

اما یکی از جاذبه‌های بسیار بی‌نظیر طبیعی که در استان آذربایجان‌شرقی در شهرستان‌های کلیبر، خداآفرین و ورزقان واقع شده است، جنگل بی‌نظیر ارسباران است.

منطقه حفاظت شده جنگل‌های ارسباران نیز از دیگر نقاط دیدنی شهرستان ورزقان است که در طول سال مسافران زیادی را به خود جلب می‌کند، بخش عمده این جنگل در این شهرستان واقع شده ‌است.

با این وصف، منطقه حفاظت شده ارسباران با وسعت 870 هزار و654 هکتار از سال 1346 به عنوان منطقه  شکار ممنوع، در سال 1352 به عنوان منطقه حفاظت شده ارسباران و از سال 1355 به عنوان ذخیرگاه زیست کره اعلام شده است.

در این منطقه حدود یک‌هزار و 73 گونه گیاهی و 320 گونه جانوری شامل 215 گونه پرنده، 29 گونه خزنده، پنج گونه دوزیست، 48 گونه پستاندار و 17 گونه ماهی در آن وجود دارد.

بر همین اساس اعلام بخشی از ارسباران به عنوان زیست کره توسط یونسکو بر ظرفیت توریستی این منطقه افزوده است.

معادن مس سونگون و طلای اندریان، ضیافتی به افتخار دوست

از دیدنی‌های دیگر این شهرستان، وجود معادن مختلف مس و طلایی است که از دیر باز تاکنون مورد توجه صنعتگران، دوستداران طبیعت و گردشگران قرار گرفته است.

معدن مس سونگون در شمال‌غرب ایران در استان آذربایجان شرقی، 130 کیلومتری شمال تبریز، 75 کیلومتری شمال‌غرب اهر و 30 کیلومتری شمال ورزقان در همسایگی جمهوری‎های آذربایجان و ارمنستان قرار دارد.

به نقلی سابقه معدنکاری در سونگون به دو قرن پیش (دوره قاجاریه) برمی‌گردد و اکتشافات اصولی مس سونگون از سال 1366 آغاز شده است.

با این وصف منطقه توریستی «اندریان» از دیگر جاذبه‌های طبیعی این شهرستان است. واقع شدن این منطقه در قلب طبیعت جنگل‌های ارسباران و وجود ظرفیت‌های زیادی همچون معدن طلای «اندریان»، مجموعه آثار تاریخی، چشمه‌های آب معدنی و آب درمانی، با آب و هوا و جاذبه‌های گردشگری خاص خود، از دیگر دیدنی‌های چشم‌نواز آذربایجان‌شرقی است.

ورزقان سرزمین ناشناخته‌های گردشگری

حال آنچه در این زمینه اهمیت دارد اینکه برای معرفی جاذبه‌ها و نقاط گردشگری این شهرستان به قطره‌ای از دریا اشاره کردیم، از سوی دیگر حال این پرسش مطرح می‌شود که شهرستان ورزقان با این همه ظرفیت در حوزه‌های مختلف طبیعی، تاریخی و فرهنگی چگونه می‌خواهد، خود را به عنوان شهرستان نمونه گردشگری و پیشتاز «شهر توسعه یافته، سالم و زیبا» در بین شهرهای استان آذربایجان‌شرقی مطرح سازد.

حال باید پرسید که آیا در این زمینه زیرساخت‌های لازم و امکانات زیربنایی برای این شهرستان محروم آذربایجان‌شرقی فراهم شده و یا باید منتظر این زیرساخت‌ها شد که قریب به یقین در روزهای دوری می‌توان آن را در قاب آینده ورزقان مشاهده کرد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: